Vraag & Antwoord

Een korte samenvatting van Behoud Lutkemeer staat hier: home/wat en waarom met links naar verschillende documenten. Liever beelden bekijken? Via deze link kunt u de inspraak bekijken in afzonderlijke filmpjes. Het geeft een goed beeld va de verschillende argumenten om de Lutkemeerpolder te behouden. Helemaal onderaan deze pagina staan de meest gestelde vragen.

Er zijn vele redenen om Lutkemeerpolder te behouden

Het blijft een onwerkelijke gewaarwording. Er zijn zoveel redenen om niet te bouwen in de Lutkemeerpolder en toch wil de gemeente Amsterdam het kostte wat kost doorzetten. Tot een inhoudelijke afweging komt het niet, het blijft bij een herhaling van zetten en politieke stellingname. Terwijl alles wat wij vragen een pas op de plaats is, zodat we om tafel kunnen voor andere oplossingen. Want die zijn er!

Hieronder een overzicht van landelijk en lokaal beleid dat aan de kant wordt gezet om de bouw in de polder mogelijk te maken.

Geen verdozing en verrommeling van het landschap. Het College van Rijksadviseurs deed een oproep om zeer terughoudend te zijn met bouwen in het groen. Een standpunt dat het Amsterdamse college ook inneemt. Maar niet als het gaat om de Lutkemeerpolder.

Het College van Amsterdam omschrijft zichzelf als een nieuwe lente, een nieuw geluid”. Maar in plaats van haar partners in de stad te zoeken om dit nieuwe geluid te realiseren, vervalt zij in ‘business as usual’. Als grondeigenaar en als mede-eigenaar van de ontwikkel BV kan ze haar invloed aanwenden om tot een ander plan te komen.

Behoud historisch landschap. Het kavelpatroon, het weidse uitzicht, de unieke zeeklei en de lintbebouwing. Bureau Monumenten en Archeologie geeft aan dat de polder zeker historische waarde heeft. Maar omdat er verder ook al is gebouwd, kan er net zo goed door worden gegaan…

Klimaat staat hoog in het vaandel bij de gemeente Amsterdam. De Klimaatnoodtoestand werd uitgeroepen en de Donut-economie omarmt. Maar het bebouwen van groene ruimte die ook nog eens zeer geschikt is voor het lokaal telen van voedsel is niet circulair of groen en compleet in strijd met de donut-economie.

Onder de noemer ‘Fearless City’ wil het Amsterdamse college bereiken dat juist burgerinitiatief wordt gestimuleerd en inwoners meer te zeggen hebben over de eigen omgeving. Met Plan Biopolder is een prachtig alternatief aangeboden voor het bedrijventerrein. Een plan inclusief ondernemers en financiers. Het college heeft er niet eens naar willen kijken.

De gemeente Amsterdam wil dat burgers op de overheid kunnen rekenen inzake integriteit. In het dossier Lutkemeer is veel misgegaan: corruptie bij de grondtransacties, belangenverstrengeling bij het tot stand komen van het bestemmingsplan en vermeende staatssteun in samenwerkingsovereenkomsten. Redenen genoeg om de plannen serieus te bezien, in plaats daarvan worden signalen genegeerd of met stoplappen afgedaan.

Amsterdam moet groeien door te verdichten. Terwijl naastgelegen kavels al ruim 15 jaar te koop staa, er over de brug op de oude A9 talloze hectares bouwgrond is, er in Westpoort diverse distributiecentra te huur staan en SADC grossiert in bouwrijp gemaakte kavels wordt er gedaan of het echt noodzakelijk is voor de stad dat de Lutkemeer bebouwd wordt. Niet dus. Er is voldoende alternatief. Dit gaat niet over noodzaak, dit gaat over de wens van investeerders om geld in stenen te stoppen.

De Europese Commissie wil dat biologische landbouw groeit naar 25% van het areaal ( in NL nu 4,4%). Hier wordt zeer vruchtbare biologisch gecertificeerde grond onttrokken en onder zand gezet ten behoeve van een bedrijventerrein.

Veelgestelde vragen

Waarom verzetten jullie je tegen de bouw van een bedrijventerrein in de Lutkemeerpolder?

De Lutkemeerpolder is een bijzonder gebied met een belangrijke functie voor biodiversiteit, CO2 opslag, lokale voedselvoorziening en groene recreatie. Met middenin het enige biologische akkerbouwbedrijf in Amsterdam: Boerderij de Boterbloem. Er is geen enkele noodzaak om de laatste vruchtbare grond van Amsterdam te vernielen ten behoeve van een bedrijventerrein. De wens om te bouwen wordt ingegeven door investeerders, niet bedrijven die zich willen vestigen. Binnen de Amsterdamse stadsgrenzen is voldoende ruimte voor nieuwbouw, upgrading en intensivering van bedrijventerreinen.

Waarom is de Lutkemeerpolder belangrijk voor het klimaat?

Groene ruimtes bij steden vervullen een zeer belangrijke functie bij het tegengaan van klimaatverandering. We zouden die ruimte moeten vergroten in plaats van ze verder vol te bouwen. We hebben hier te maken met 43 hectare traditionele polder, met daarop deels biologische akkerbouw. Dat gebied draagt bij aan afkoeling, aan CO2-opslag, waterberging en behoud van biodiversiteit. Er worden elke maand tientallen in Nederland zeldzaam geworden vogelsoorten gezien. Het voedsel dat hier biologisch verbouwd wordt, kan met zeer korte transportlijnen naar de consumenten en markten in de stad. Dat scheelt veel uitstoot voor transport. Burgers en hun kinderen kunnen hier ook zelf beleven hoe hun voedsel wordt verbouwd en meehelpen met oogsten. Dit draagt bij aan het besef van de waarde van onze aarde en de natuur en ons voedsel.

Groei is een van de grootste problemen in klimaatverandering. Uitputting van grondstoffen voor nieuwbouw is daar een belangrijk onderdeel van. Zeker als dit gebeurt in een groen gebied. De bedrijven die in het bedrijventerrein dat op de ‘greenfields’ gebouwd wordt, zijn veelal grote vervuilers en dragen juist bij aan uitstoot van broeikasgassen. De gemeente zegt wel circulair te willen gaan doen, maar kan dat helemaal niet opleggen aan de afnemers van de bedrijfsruimtes.

Is het echt de laatste vruchtbare grond?

Voor landbouw, ja! Alle omliggend groen in Amsterdam is veengrond, dit is ongeschikt voor landbouw vanwege de samenstelling en de waterstand. De Lutkemeerpolder is in 1865 drooggelegd en bestaat uit oude zeeklei. Een uitstekende grondsoort voor voedselteelten. Zeker met het oog op de klimaatverandering en droge zomers: in de polder is afgelopen zomer niet beregend, omdat zeeklei oa. vanwege capillaire werking in staat is grondwater aan te spreken en omhoog te halen zodat zij beschikbaar wordt voor de plant.

Het besluit is toch genomen: er is geen weg terug?

De gemeente Amsterdam zit aan de knoppen: zij is voor 25% aandeelhouder in de projectontwikkelaar en voor 50% grondeigenaar. Waar een wil is, is een weg. Er is een breed maatschappelijk draagvlak om tot een oplossing te komen; een groen en links college zou deze kans moeten grijpen om een andere koers te varen. Door in gesprek te gaan over behoud, ga je in gesprek over de te nemen hobbels: die kunnen vervolgens gezamenlijk genomen worden. De grootste hobbel op dit moment is dat het College van Amsterdam weigert mee te denken en doorgaat met ‘business as usual’.

Wie is de eigenaar van de grond?

GEM BV is de eigenaar van de grond. Dit is een BV die door de gemeente is opgericht om de grond ‘in onder te brengen’. De gemeente is voor de helft eigenaar, de andere helft is van SADC. Het is GEM BV die de grond moet gaan ontwikkelen en verkopen met erfpacht. De gemeente heeft de mogelijkheid om de erfpacht weer terug te kopen als het hele gebied ontwikkeld is.

Wat is SADC?

SADC staat voor Schiphol Area Development Company. Deze BV is in de jaren 80 opgericht door gemeente Amsterdam, Haarlemmermeer, provincie Noord Holland en Schiphol. Het doel was om de ontwikkeling van het gebied rond Schiphol te coördineren. In de praktijk zijn zij nu een ordinaire projectontwikkelaar met honderden hectares grond in de omgeving die als bouwkavels worden aangeboden. Hoewel een private onderneming, is er al verschillende malen door de aandeelhouders miljoenen ‘gemeenschapsgeld’ ingestoken. Eind 2017 is aan SADC weer een lening verstrekt van 13 miljoen. Ditmaal onder andere omdat de banken niet wilden financieren vanwege risicovolle projecten zoals de Lutkemeer. SADC heeft zich de laatste jaren toegelegd op het verbeteren van haar imago: een brede portefeuille, circulaire projecten, glossy magazines, buurtinitiatieven en deelname aan diverse studies moet verhullen wat ze eigenlijk doen: landbouwgrond verkopen als bedrijventerrein.

Waarom hebben jullie het over greenwashing

Zowel de gemeente Amsterdam als ontwikkelaar SADC schetsen een beeld van een groen en circulaire bedrijventerrein. Dit is niets anders dan een verkooppraatje: allereerst is het bebouwen van vruchtbare grond per definitie niet circulair: je vernietigt meer dan je ecologisch toevoegt. Daar komt nog bij dat de gemeente er voor het overgrote deel weinig over te zeggen heeft, omdat er nauwelijks bindende voorwaarden zijn en kopers zelf gaan bouwen. Het beeld van een mooi groen bedrijventerrein is een utopische voorstelling. Het doel van bouwen in de polder is het verkopen van de kavels en geld verdienen, dat heeft prioriteit.

Waarom spreken jullie over corruptie?

Een deel van de grond is door de gemeente gekocht van een grondspeculant (SEKU BV) tegen 4x de aanschafprijs. Door samen te werken met Ton Hooijmaijers (gedeputeerde die veroordeeld is vanwege corruptie o.a. in de Lutkemeerpolder) wist directeur Jelle Kuiper van SEKU de grond te verwerven en goed te verkopen (voorkennis). Bij de verkoop is niet alleen de hoofdprijs betaald door de gemeente; zij heeft SEKU ook het recht verschaft om 33% van de polder te ontwikkelen en om 20% van de winst op te strijken over het hele plangebied.

Deze extra clausules zijn vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst. Ton Hooijmaijers heeft geld ontvangen van Jelle Kuiper om over deze overeenkomst ’te adviseren’.

Jelle Kuiper moet in april dit jaar voorkomen over deze feiten.

Wat is Lutkemeer 1 en waarom “is dat niet vol”?

Het oostelijk deel van de Lutkemeerpolder is in 2003 gereedgemaakt voor uitgifte van kavels voor bedrijfsgebouwen. In 2008 was Lutkemeer 3 – het deel waar we het nu over hebben- aan de beurt voor ontwikkeling. Dit is destijds tegengehouden, waarbij de afspraak is gemaakt niet eerder te starten dan wanneer Lutkemeer 1 bebouwd en verhuurd zou zijn.

Het tegendeel is het geval. Op dit moment staat – na 15 jaar in de verkoop te zijn- nog steeds 5,5 ha leeg: ruim 25% van het beschikbare terrein.

Is de grond echt nodig voor de bouw van een bedrijventerrein?

Er wordt de komende jaren veel gebouwd in de stad. Voor een groot deel woningen op huidige bedrijventerreinen die worden herbestemd. Voor de herplaatsing van deze bedrijven is de Lutkemeerpolder niet nodig. Er is veel ruimte beschikbaar in Havens West en door upgraden van deze, maar ook andere bedrijventerreinen in de stad, is een veelvoud aan nieuwe ruimte te creëren. Dat zou een daadwerkelijk circulair uitgangspunt zijn.

Dit gebeurt echter niet omdat men graag nieuw wil bouwen. Niet omdat bedrijven dat perse willen, maar omdat dit interessanter is voor investeerders. Het draait om geld.

Wat is jullie voorstel?

Biopolder is een plan gemaakt door ondernemers en betrokkenen om een andere visie op de Lutkemeerpolder te projecteren. Een voorstel om de waarden van de polder te verhogen vanuit een ecologisch perspectief. Zorgen voor toename van biodiversiteit, klimaatadaptatie. De grond gebruiken waar zij voor bedoeld is: voedselproductie. Ruimte voor vernieuwing in de voedselketen, lokale productie en verwerking die CO2 neutraal in de stad gedistribueerd wordt. Dit alles open voor publiek ten behoeve van educatie, recreatie en dagbesteding (zorg).

Een prachtige kans voor de stad, waar de gemeente niet in hoeft te investeren. Zij dient alleen het bestemmingsplan te wijzigen.

Het kost toch heel veel om te stoppen?

Zonder enige onderbouwing heeft de gemeente aangegeven dat het 42 miljoen zou kosten om de polder te behouden. Dit zou worden bepaald door claims en misgelopen inkomsten. Over dit bedrag valt veel te zeggen. De genoemde claims zijn maar zeer de vraag: als het gaat om de private partij SEKU zijn er verschillende manieren om daar onderuit te komen, aldus advocaten. En claims van SADC is ook complex: dat is de gemeente immers ook deels zelf.
Misgelopen inkomsten is eveneens een slag in de lucht: dat gaat uit van 100% verkoop voor de maximale prijs. Lutkemeer 1 toont na 15 jaar aan dat het niet zo’n vaart loopt. Daar kunnen we tegenover zetten dat de gemeente door de verkoop van de grond aan de GEM al flink wat inkomsten heeft gegenereerd volgens de boeken: 43 miljoen.

Het belangrijkste is dat de gemeente op dit moment voornemens is geld uit te geven voor deze grond: om de akkers bouwrijp te maken moet er flink geïnvesteerd worden in infrastructuur: ca. 1 miljoen per ha. Behoud levert dus direct geld op.

Verschillende maatschappelijk investeerders hebben zijn bereid geld te steken in het vrijkopen van de grond om deze beschikbaar te houden voor biologische landbouw. Dat betekent dat met een duidelijk financieel plaatje het bedrag eenvoudig terug te brengen is. Door samen met de gemeente de mogelijkheden te onderzoeken kunnen we ook op dit vlak heel veel bereiken.

Waarom is er landschappelijke bescherming aangevraagd?

Het kavelpatroon in dit deel van de polder is nog oorspronkelijk: akkers omringd door sloten, bol en niet breder dan 40 meter waardoor er een natuurlijke afvoer van overtollig water plaats vindt en ondergrondse drainage niet nodig is. Het zuidwestelijke deel van Amsterdam is van oudsher landbouwgebied, de Lutkemeerpolder is door van Eeghen bij het ontwerpen van de Tuinsteden zelfs aangewezen als ‘de voedselschuur’ voor de stad.

Wat staat er nu te gebeuren?

Eind maart start het tuinenplan: we roepen mensen op om de grond van de polder te beschermen en te verzorgen door in de gemeenschapstuin of op een eigen stukje grond voedsel verbouwen. Op het terrein zijn voorzieningen aanwezig en worden met regelmaat programma’s gedraaid. Wees solidair, kom langs en laat zien dat de grond belangrijk is voor Amsterdammers.

Daarnaast is een groep mensen zich aan het oriënteren op het verdedigen van de polder. Het blokkeren van zandwagens en ander bouwmaterieel is daarbij het uitgangspunt.

Hoe kunnen we dit nog stoppen?

Vertel het verhaal! Laat mensen weten wat hier gebeurt en hoe een andere werkelijkheid wordt voorgeschoteld alsof het niet anders kan. Waar een wil is, is een weg, ook in een proces wat al jaren aan de gang is. De tijden zijn sinds het aanvankelijke besluit van twintig jaar geleden enorm veranderd. Klimaatverandering vraagt om een andere aanpak, die is hier -ook nu nog- mogelijk.

Doe mee met onze acties en bijeenkomsten, volg ons op social media en via de website en abonneer je op de nieuwsbrief om op de hoogte te blijven. En vergeet niet: “People have the power to redeem de work of fools”.


Reacties zijn gesloten.